ਮੁੱਖ ਖ਼ਬਰਾਂਦੇਸ਼ਵਿਦੇਸ਼ਖੇਡਾਂਕਾਰੋਬਾਰਚੰਡੀਗੜ੍ਹਦਿੱਲੀਪਟਿਆਲਾਸਾਹਿਤਫ਼ੀਚਰਸਤਰੰਗਖੇਤੀਬਾੜੀਹਰਿਆਣਾਪੰਜਾਬਮਾਲਵਾਮਾਝਾਦੋਆਬਾਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰਜਲੰਧਰਲੁਧਿਆਣਾਸੰਗਰੂਰਬਠਿੰਡਾਪ੍ਰਵਾਸੀ
ਕਲਾਸੀਫਾਈਡ | ਵਰ ਦੀ ਲੋੜਕੰਨਿਆ ਦੀ ਲੋੜਹੋਰ ਕਲਾਸੀਫਾਈਡ
ਮਿਡਲਸੰਪਾਦਕੀਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤਮੁੱਖ ਲੇਖ
Advertisement

2024 Hottest year ever: ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਸਾਲ ਰਿਹਾ 2024, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ

10:24 AM Jan 10, 2025 IST

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, 10 ਜਨਵਰੀ

Advertisement

2024 Hottest year ever: ਧਰਤੀ ਨੇ 2024 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਸਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗਲੋਬਲ ਤਾਪਮਾਨ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਗਲੋਬਲ ਐਵਰੇਜ ਤਾਪਮਾਨ 2023 ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਧ ਗਿਆ।

ਯੂਰਪੀ ਟੀਮ ਨੇ 1.6 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ (2.89 ਡਿਗਰੀ ਫਾਹਰੇਨਹਾਈਟ) ਤਾਪਮਾਨ ਵਾਧੇ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਪਾਨ ਨੇ 1.57 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ (2.83 ਡਿਗਰੀ ਫਾਹਰੇਨਹਾਈਟ), ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ 1.53 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ (2.75 ਡਿਗਰੀ ਫਾਹਰੇਨਹਾਈਟ)। ਅਮਰੀਕੀ ਮਾਨੀਟਰਿੰਗ ਟੀਮਾਂ ਨਾਸਾ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਓਸ਼ੀਅਨਿਕ ਐਂਡ ਐਟਮੋਸਫੇਰਿਕ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਬਰਕਲੀ ਅਰਥ ਆਪਣੇ ਅੰਕੜੇ ਪਛਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਯੂਰਪੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 2024 ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਰਿਕਾਰਡ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

Advertisement

 

ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੈ ਜੋ ਕੋਲ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਨੂੰ ਜਲਾਉਣ ਨਾਲ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਦੇ ਸਟਰੈਟੇਜਿਕ ਕਲਾਈਮਟ ਲੀਡ ਸਮਾਂਥਾ ਬਰਗਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਬਰਫੀਲੇ ਪਹਾੜ ਘਟ ਰਹੇ ਹਨ।’’

10 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਸਾਲ 2024 ਨੇ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੀ ਸੀਮਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪੈਰੀਸ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਹੱਦ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿਤਾਵਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੰਭੀਰ ਸਚਾਈ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਮਾਨਵਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜੁਲਾਈ 10 ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਦਿਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਿਨ ਗਲੋਬਲ ਤਾਪਮਾਨ 17.16 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ (62.89 ਡਿਗਰੀ ਫਾਹਰੇਨਹਾਈਟ) ਰਿਹਾ। ਇਸ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਫੌਸਿਲ ਫਿਊਲਾਂ ਦੀ ਸੜਨ ਹੈ, ਕਈ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਐਲ ਨੀਨੋ ਤਾਪਮਾਨ ਵਾਧਾ ਅਤੇ 2022 ਵਿੱਚ ਇਕ ਜਹਾਜ਼ੀ ਜੁਲਿਆ ਉਲਟਣ ਵਾਲੀ ਜੁਲਾਨੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵੱਧੀ ਹੈ।

ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਜਾਰਜੀਆ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸ਼ੀਪਰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਜੋਂ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਧਿਆਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।" ਹਰਿਕੇਨ ਹੇਲੀਨ, ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਗਾਂ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੰਭੀਰ ਮੌਸਮੀ ਬਦਲਾਵ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਵੁਡਵੈਲ ਕਲਾਈਮਟ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੈਨਿਫਰ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਸਮੀ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰੀ ਇਹ ਅਲਾਰਮ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਸਮੀ ਬਦਲਾਵ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਪਮਾਨ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇ।

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 2024 ਵਿੱਚ ਮੌਸਮੀ ਸੰਕਟਾਂ ਕਾਰਨ $140 ਬਿਲੀਅਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸੀ। ਨਾਰਥ ਅਮੇਰਿਕਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ। ਮਿਉਨਿਖ ਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧੇਰੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਜਮੀਨੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

1.5 ਡਿਗਰੀ ਦੀ ਸੀਮਾ ਦਾ ਉਲੰਘਣ

 

ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਸਾਲ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੀ ਸੀਮਾ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ 1.5 ਡਿਗਰੀ ਸੀਮਾ ਇਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

ਆਗਾਮੀ ਤਾਪਮਾਨ

ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀਆਂ ਗਣਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 2025 ਵਿੱਚ ਐਲ ਨੀਨੋ ਦੇ ਠੰਡੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾਲ 2024 ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਗਰਮ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਹ ਇਸਨੂੰ ਤੀਸਰਾ ਗਰਮ ਸਾਲ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਵਧੇਰੇ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਕਾਰਨ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖੜੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਕੋਪਰਨੀਕਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਕਾਰਲੋ ਬੂਨਟੇੰਪੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੌਸਮੀ ਤਜਰਬਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਸਦੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ’ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।" ਏਪੀ

 

Advertisement
Tags :
2024 Hottest year ever: