ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ HMPV ਵਾਇਰਸ ਕੀ ਹੈ, ਕੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?

ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 04 ਜਨਵਰੀ

ਕੋਵਿਡ 19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਲੋਕ ਅਜੇ ਉੱਭਰੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਸਾਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਿਊਮਨ ਮੇਟਾਪਨੀਉਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV) ਵਾਇਰਸ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। HMPV ਕੋਵਿਡ -19 ਦੇ ਠੀਕ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਵੇਂ ਸਾਹ ਦੇ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਬੁਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕਈ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਭਰ ਗਏ ਹਨ। ਆਨਲਾਈਨ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਏ, ਐਚਐਮਪੀਵੀ, ਮਾਈਕੋਪਲਾਜ਼ਮਾ ਨਿਮੋਨੀਆ, ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲ ਰਹੇ ਹਨ।

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 40 ਤੋਂ 80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।

SARS-CoV-2 ਦੀ ‘ਐਕਸ’ ਪੋਸਟ ਅਨੁਸਾਰ ‘‘ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਏ, ਐਚਐਮਪੀਵੀ, ਮਾਈਕੋਪਲਾਜ਼ਮਾ ਨਿਮੋਨੀਆ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ -19 ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਮੂਨੀਆ ਅਤੇ ਫੇਫੜੇ ਸਬੰਧਤ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਕੇਸਾਂ ਕਾਰਨ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਹਨ।’’

ਉਧਰ ਚੀਨ ਦੇ ਰਾਜ ਪ੍ਰਸਾਰਕ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਚੀਨੀ ਸੀਡੀਸੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ 14 ਸਾਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ HMPV ਦੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਦਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੌਰਾਨ ਵਧੀ ਹੈ।

HMPV ਕੀ ਹੈ?

HMPV, 2001 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਿੰਸੀਟੀਅਲ ਵਾਇਰਸ (RSV) ਦੇ ਨਾਲ ਨਿਉਮੋਵਾਇਰੀਡੇ ਦੇ ਮੂਲ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੀਰੋਲੋਜੀਕਲ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 60 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਵਾਇਰਸ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰੀ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ, ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬਾਲਗ, ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਯੂਐਸ ਸੈਂਟਰਜ਼ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀਵੈਂਸ਼ਨ (ਸੀਡੀਸੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ HMPV ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਖੰਘ, ਬੁਖਾਰ, ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਲੀ ਟੋਂਗਜ਼ੇਂਗ, ਬੀਜਿੰਗ ਯੂਆਨ ਹਸਪਤਾਲ, ਕੈਪੀਟਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਾਹ ਅਤੇ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ HMPV ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਛੂਹਣਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਮਿਆਦ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣਾ, ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੱਥ ਧੋਣਾ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਰ HMPV ਲਈ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਰਾਜ-ਸਮਰਥਿਤ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਿਜ਼ਨਸ ਡੇਲੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਹ ਦੇ ਮਾਹਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਜ਼ੁਕਾਮ ਵਰਗੇ ਹਨ।

HMPV 2023 ਵਿੱਚ ਨੀਦਰਲੈਂਡ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਫਿਨਲੈਂਡ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਕੈਨੇਡਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਭਾਰਤੀ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ?

ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਵਿਡ-ਵਰਗੇ ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV) ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਭਾਰਤੀ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਡਾ ਅਤੁਲ ਗੋਇਲ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, “ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਦਾ ਫੈਲਣਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਾਹ ਦੇ ਵਾਇਰਸ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।”

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ "ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ" ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਬਾਰੇ ਦਸੰਬਰ 2024 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਖੰਘ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲਾਗ ਨਾ ਫੈਲੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। (IANS ਇਨਪੁਟਸ ਦੇ ਨਾਲ)